Sosyal medyada, “200 yaşındaki insan”, “ölmeyi unutmuş amuna” şeklinde paylaşılan videodaki insan neyin nesi?
İlk olarak TikTok’ta paylaşılan ve daha sonra “200 yaşındaki insan” temalı, bilgi kirliliğinden geçilmeyen başka videoların da konusu olan bu adam kimdir? Sahiden 200 yaşında mıdır?
Viral olan 200 yaşındaki insan videosundaki üstadın adı “bua lohitdi”imiş. Luang ta maha bua veya ajahn maha bua olarak da biliniyor. taylandlı theravada budizmi geleneğinden gelen bir orman keşişi. 1913 doğumlu, 2011’de 98 yaşında ölmüş. ancak bir iki yerel kaynakta hala yaşadığı ve 109 yaşında olduğu yazıyor ki bu da muhtemelen uydurma. Bulabildiğim diğer thai dilindeki kaynaklar, videodaki kişinin bua lohitdi olduğunu ve videonun 2011’de ölmeden önce çekildiğini doğruluyor. Yani iki-üç gündür viral olan söz konusu video epey eski ancak yeni yayınlanmış.
izlememiş olanlar için video:
Tayland orman geleneği’nde (bkz: thai forest tradition) bilinen ve pek saygı duyulan bir keşiş imiş. Sağlığında büyük bir öğretmen (ajahn) olarak kabul edilmiş. kendisine aydınlanmış anlamında arahant da deniyor. Theravada budizmi’ne büyük katkıları olmuş bir düşünür.
Kısa bir araştırma sonucunda üstadın bildiğimiz bir çileci pratik ortaya koyup koymadığı hakkında bir bilgiye erişemedim; kaldı ki zaten gizli saklı icra edilen ve pek göz önünde yapılmayan bir şeydir. Budist bir rahip olması hasebiyle zaten uzun yaşamış olmasını anlıyoruz az çok (gerçi o kadar da uzun yaşamamış). Görüntüler kuvvetle muhtemel lohitdi’nin sokushinbutsu denemesi sırasında hasbelkader kaydedilmiş.
sokushinbutsu; Hinduizm ve budizm’de görülen, tabiri caizse bir kendini mumyalama girişimidir. Bazı çileci sadhu’lar, yogi’ler veya budist keşişler belli bir yaşa geldiklerinde beslenmeyi neredeyse bırakırlar. Zamanlarının çoğunu derin bir meditasyon halinde geçirirler ve vücutlarını arındırarak kendilerini mumyalarlar. doğu geleneklerinde bu; yaşam ve ölüm döngüsünün gerçekliğini kavramaya ve bu döngüden azade olmaya yarayan, derin bir felsefi ve psikolojik altyapısı olan saygıdeğer bir pratiktir.
Muhtelemen üstat, sokushinbutsu orucundaydı ve bir noktada ya hastaneye ya da yakınlarının evine alındı, o sırada kaydedilmiş görüntüler belli ki yıllar sonra birilerinin eline geçmiş ve servis edilmiş. İnternette nasıl öldüğüne dair bir şey bulamadım, fakat kendisine atfedilmiş bir web sitesi var, orada yakıldığı yazıyor. Sokushinbutsu’yu tamamlayanlar yakılmazlar, dolayısıyla eğer üstat böyle bir girişimde bulunduysa muhtemelen yarıda kalmış. yakınlarından biri son zamanlarında oruçtan vaz geçmesini sağlamış ve hastaneye yatırılmış olabilir.
not: Eğer videoları yayınlayan taylandlı abla, güncel olduğunu kanıtlayarak yeni bir video eklerse, tayland basınının bile söz konusu kişinin kim olduğu konusunda yanıldığını göreceğiz. Buna rağmen yine de üstadın içinde bulunduğu durum öylece tiye alınacak bir mevzu değil, onu da bir sabitlemiş olalım.