Güneş Sistemi’nin, ABD’den daha uzun ve en büyük kanyonu: Valles Marineris
Valles Marineris nedir? Mars’taki bu kanyonu tanıyınca Büyük Kanyon gözünüze biraz küçük gelebilir, dikkat.
Nedir?
Valles Marineris, Mars ekvatorunda devam eden devasa bir kanyon sistemi. 4 bin km uzunluğunda, 200 km genişliğinde ve 7 km derinliğindeki bu yarık, Arizona’daki Büyük Kanyon’dan on kat daha uzun, yedi kat daha geniş ve yedi kat daha derin. İnsan hayret ediyor…
Kanyon 1971 yılında keşfedilmiştir
Çok etkileyici fotoğrafları mevcuttur, insanın gidesi gelir ama gidemez. (nereye gidiyor zaten, önce dünya’da bulunan grand canyon’a gitsin de sıra mars’a da gelir elbet.)
Vadi, adını adını Mariner programından almıştır
İlk ayrıntılı resimleri mariner 9 aracıyla alınmıştır.
Giriş
Bu vadi hakkında itü ve celal şengör tarafından bu yapı hakkında yapılan bir araştırmanın özetini yapacağım… Yapılan araştırma çok basit bir sorunun cevabı, bunlar ne? Araştırmanın yapıldığı ana kadar bu yapının bir rift yapısı olduğu kabul edilmekteydi. Ancak bunun dünyadaki herhangi bir rift yapısına benzememesi bir araştırma ihtiyacını ortaya çıkardı: Bu bir rift mi değil mi? rifte benzememesinin 2 temel nedeni:
– Eğer bir rift yapısı olsaydı 2 taraflı bazı şekil uyumları gözlemlememiz gerekirdi.
– Valler marineris’in dünya’da görülen riftlerdeki tektonik yapıyı göstermemesi.
Deney
Böyle olunca araştırma konusu pekişmiş oldu ve test ortamı hazırlığı başladı. 89 cm uzunluğunda ve 57 cm genişliğinde, 57 ohmluk direnç şeridi içeren bir dikdörtgen levha. Bu levhanın altında donduğunda 1.5cm kalınlıkta buz tabakası içerecek kadar su. daha sonra ise bu buzun üstünü un ya da balçık benzeri bir madde ile kapatımı. Son olarak elektrik verimi ve oluşan kırılma, stresin lazer tarayıcı ile 3 boyutlu modelinin oluşturulması. (farklı şekilde deneyler mevcuttu. mesela oluşan suyun sistem dışına çıkmasına izin verilip verilmemesi vs.)
Sonuç
Oluşan modelin Valles Marineris’e olukça yakın morfolojik sonuç vermesi ve diğer konularda da benzerlik göstermesi nedeniyle bu yapının altında bir buz katmanı olma ihtimalinin güçlenmesi.
kaynak: paylaşılan makale