Sosyal Medya yasası meclisten geçti. Yasa neyi kapsıyor? Sosyal Medya yasasında neler var?
Tartışmalı adım atıldı ve uzun süredir gündemde olan sosyal medya yasası TBMM’de kabul edildi. Yeni bir dönem başlıyor.
Türkiye’de sosyal medya ve genel olarak internet haberciliği için birçok yeni düzenleme planlanmış ve bu bağlamda bir sosyal medya yasası paketi hazırlanmıştı. TBMM Adalet Komisyonu’nda alınan onay ile beraber önünde bir engel kalmayan yeni dönem, birçok farklı görüş oluşturuyor. DW’ye göre kamuoyunda “dezenformasyon yasası” olarak da adlandırılan yeni dönem ilk olarak geçtiğimiz yıl yaşanan orman ve sel felaketlerinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sözleriyle gündeme gelmişti.
Yeni dönemde en çok tartışılan konu, internet medyası ile sosyal medyadaki paylaşımlara yönelik hapis cezası öngören madde oluyor. Teklifin 29’uncu maddesine göre “halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla kamu barışını bozma” gibi gerekçelerle “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayan” kişiler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Failin, suçu kimliğini gizleyerek ya da bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
Türkiye’nin alandaki bundan önceki büyük hamlesi, direkt olarak sosyal medya şirketlerini ilgilendirmişti. 1 Ekim’de yürürlüğe giren yasa ile Türkiye’de günlük erişimi bir milyondan fazla olan sosyal ağ sağlayıcıları artık burada temsilci bulundurmak zorunda. Bunu yapmayan şirketlere büyük sayılacak maddi yaptırımlar uygulandı. Türkiye’de temsilcilik açmayı kabul etmeyen şirketlere toplam 40 milyon TL (Her şirkete ayrı olarak) ceza kesildi.
Gereklikleri yerine getirmeyen bazı şirketlere ise reklam yasağı uygulandı. Bu durumda Türkiye’de vergi mükellefi olan şirket ve kişilerin, söz konusu sitelere / platformlara reklam vermesi yasaklandı.
Sansüre ve çok sayıda cezaya yol açacağı gerekçesi ile eleştirilen ve tartışma konusu olan sosyal medya yasası ve internet haberciliğine ilişkin düzenlemeleri içeren yasa teklifi TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildi.
Tasarı içerisinde ‘internet haber sitesi’, ‘İletişim Başkanı’, ‘İletişim Başkanlığı’, ‘Basın Kartı Komisyonu’, ‘medya mensubu’, ‘enformasyon görevlisi’ gibi ifadelerin tanımı da düzenleniyor.
Bu şekilde internet haber siteleri de süreli yayın kapsamına alınacak. Euronews’te yer alan habere göre, İnternet haber sitelerinde, faaliyet gösterdiği iş yeri adresi, ticari unvanı, elektronik posta adresi, iletişim telefonu ve elektronik tebligat adresi, yer sağlayıcısının adı ve adresi, kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve ‘iletişim’ başlığı altında bulundurulması zorunlu olacak. Haber tarihi ve güncellenme tarihleri her erişildiğinde değişmeyecek şekilde belirtilecek. Basın duyurularının ve yargı organlarınca verilen yayın yasağı kararları için beyannameler artık Cumhuriyet Başsavcılığı yerine Basın İlan Kurumu’na verilecek. Basın İlan Kurumu yayımın durdurulmasını hemen talep edebilecek. Bu değişikliğin işlemlerin daha hızlı ve etkin olması için yapıldığı ileri sürülüyor.
İnternet haber sitelerinin gelirleri ve çalışanlarının hakları ellerinden alınabilecek…
Yayım durdurma müeyyidesi internet haber siteleri bakımından uygulanmayacak. İnternet haber sitesinin hükme uymaması halinde Basın İlan Kurumu 2 hafta içinde eksikliğin giderilmesini veya gerçeğe aykırı bilgilerin düzeltilmesini internet haber sitesinden isteyecek. İstemin yerine getirilmemesi durumunda Basın İlan Kurumu internet haber sitesi vasfının kazanılmadığının tespiti amacıyla asliye ceza mahkemesine başvuracak. Mahkeme, en geç 2 hafta içinde kararını verecek. Başvurunun kabul edilmesi halinde internet haber siteleri için sağlanabilecek resmi ilan ve reklam ile çalışanlarının basın kartına ilişkin hakları ortadan kalkacak. İnternet haber sitesi için sağlanan hakların ortadan kaldırılması, bu kanun veya ilgili mevzuat uyarınca öngörülen yaptırımların uygulanmasına engel olmayacak. İnternet haber sitesinde yayınlanan tüm içerikler, Cumhuriyet Başsavcılığı’na gerektiğinde teslim etmek için doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde 2 yıl süreyle muhafaza edilecek.
Düzeltme ve cevap yazısı 1 gün içinde aynı büyüklükte yayınlanacak.
İnternet haber sitelerinde zarar gören kişinin düzeltme ve cevap yazısını sorumlu müdür, hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın, yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç bir gün içinde, ilgili yayının yer aldığı sayfa ve sütunlarda, URL bağlantısı sağlanmak suretiyle, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorunda olacak. İtiraza konu olan içeriğin çıkarılması durumunda düzeltme ve cevap yazısı da ilk 24 saati ana sayfada olmak üzere 1 hafta süreyle yayında kalacak.
Basılmış eserler veya internet haber siteleri yoluyla işlenen veya bu kanunda öngörülen diğer suçlarla ilgili ceza davalarının, günlük süreli yayınlar ve internet haber siteleri için 4 ay, diğer basılmış eserler için 6 ay içinde açılması zorunlu olacak. Bu süreler basılmış eserlerin Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edildiği tarihten, internet haber siteleri için ise habere ilişkin suç ihbarının yapıldığı tarihten başlayacak. Teklifle basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığı’na yapılacak ve bu kartı, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Beş tür basın kartı olacak
- Göreve bağlı basın kartı: Bir medya kuruluşuna bağlı olarak çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarına ve enformasyon görevlilerine verilen basın kartı.
- Süreli basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensuplarına verilen basın kartı.
- Geçici basın kartı: Görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına verilen basın kartı.
- Serbest basın kartı: Geçici bir süreyle çalışmayan veya yurt dışında serbest gazetecilik yapan medya mensuplarına verilen basın kartı.
- Sürekli basın kartı: En az 18 yıl mesleki hizmeti bulunan medya mensupları ve enformasyon görevlilerine ömür boyu verilen basın kartı.
Sosyal Medya yasası hakkında siz ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda bizimle paylaşın!