Her şeyin bir karşılığı olduğunu iddia eden Karma Felsefesi nedir?
Bir zamanların popüler algısı, kimine göre basit bir şekilde içerdiği atasözü ile anlaşılsa da pek de öyle olmayan, İngilizce’de sıkça duyulan ‘That’s karma!’ yani ‘Kader işte!’ cümlesiyle tanınan o felsefe. Peki ya sizce karma felsefesi aslında nedir, nasıl işler? İçerdiği 12 yasayı doğru anladık mı dersiniz? İşte bugün tüm bu soruları cevaplamak için buradayız.
Yeryüzündeki birçok dinde bulunan, etki – tepki, sebep – sonuç gibi kavramları hayatımıza inşa eden çorbaya ne doğrarsanız kaşığınıza onun çıktığı, sana yapılmasını istemediğin şeyleri başkasına yapmaman gerektiğini, hayatın detaylarına fazla takılmadan olabildiğince yaşama hevesine sahip olan insanların kendince uyguladığı felsefi olgu.
Bana sorarsanız karma felsefesi tam olarak böyle, biraz günlük hayattan biraz da literatürden bahsederek anlatılabilir. Hatta anneme sorduğumda bana ‘Sen ona çeyrek altın takarsan, o da senin düğününde çeyrek altın takar’ demişti. Size de mantıklı geldi değil mi? İşte bugün sizlerle karma felsefesi nedir, nasıl işler sorularını yanıtlayıp, içerdiği 12 yasaya bakacağız.
İlk olarak, karma felsefesi nedir?
Karmaya göre fiziksel ve zihinsel olarak bütün eylemlerimizin sonuçları kaçınılmazdır. Düşündüğümüz veya yaptığımız her şeyin sonuçlarının, inandığımız dine bağlı olarak, bu yaşamımızı ya da sonraki yaşamımızı şekillendirdiğini söyler. Yani ne ekersek onu biçtiğimizi söyleyebiliriz. Hayatımızda her şey kötüye gittiğinde bir süreliğine de olsa şanssız olduğunuzu ve işlerin düzeleceğini düşünürsünüz. İşte tam da burada karma felsefesini anlayabilirsiniz. Karma felsefesine göre hiçbir şey yapmadan olayların iyiye gitmesini beklemek boşu boşunadır. Çünkü ona göre geçmişte yaptığınız kötülükler yüzünden bu durumdasınızdır, bu sebeple geçmişte yaptığınız kötülükleri telafi etmeniz ya da onun yerini dolduracak iyilikler yapmalısınız ki işleriniz düzelsin.
Metafizik bir kavram olan karma felsefesi, iyicil veya kötücül tüm davranışların bir geri bildirimi olacağını söyler. Hatta en ünlü popstarımız olan Tarkan’ın ‘Karma’ adında bir albümü vardır. Albümün kartonetinde ise şu cümleler yazar:
“Karma düşüncesine göre yaşam hassas bir etki-tepki dengesi üzerine kuruludur. Dün yaşadıklarımız, bugünkü ruh halimiz, yarın karşımıza çıkacak olan her şey uzun ince bir zincir gibi birbiriyle bağlantılıdır. Çünkü evrende varolan her şey, geçmiş zaman içinde varolmuş başka bir durumla ilişkilidir. Geçmişte yaptığınız iyilik, çevrenize yaydığınız pozitif elektrik, sevgileriniz, heyecanlarınız, iyi anılarınız, yarın size iyi karma olarak geri döner. Kötü karma, eskiden sahip olduğunuz olumsuz ruh hallerinin, üzerinizde taşıdığınız negatif elektriğin gelecekte mutsuzluk olarak yeniden karşınıza çıkmasıdır. Yani davranışlarımızdan oluşan yaşantımız bir dairenin üzerinde yol almaya benzer. Karma der ki: hiçbir şey sebepsiz değildir. Hiçbir şey kendiliğinden değildir. Ya da rastlantıda raslantı yoktur.”
Karma felsefesi nasıl işler?
Bu soruyu kime sorduğunuza bağlı olarak yanıtlar da değişecektir. Kimi Doğu dinlerine dayanan geleneksel algılarına göre cevaplarken kimi de Batı dinlerine dayanan düşünceleriyle anlatmaya çalışır. Bu sebeple olacak ki karma felsefesinin ne olduğu ve nasıl uygulandığına dair farklı görüşler ortaya çıktı. Örneğin Georgetown Üniversitesi, Berkley Din, Barış ve Dünya İşleri Merkezi’nin karma felsefesi nasıl işler sorusuna verdiği cevaba göre iyi düşüncelerimizin, eylemlerimizin ve söylemlerimizin bize yararı dokunurken; kötü düşüncelerimizin, eylemlerimizin ve söylemlerimizin bize zararı dokunuyor.
Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. İbrahim YÜCEDAĞ’a karma felsefesi nasıl işler sorusunu yönelttiğimizde ise her şeyin aslında ilişkisel olduğu mantığını içinde barındıran bir bakış açısı olduğu yanıtını alıyoruz. Evrene verdiklerimizin bize aynı şekilde yansıması oluyor. Bu nedenle de karma felsefesinin tamamen bir kelebek etkisinden ibaret olduğunu, iyilikle yaklaştığımız olayların bizlere ileri vadede aynı şekilde iyilikle geri döneceğini, kötülükle tepki gösterdiğimiz olayların ise ileri vadede aynı şekilde kötülükle geri döneceğini duyuyoruz.
Karma felsefesinin 12 yasası:
Büyük yasa
Bu yasaya göre, düşüncen veya eylemin ne olursa olsun iyi ya da kötü olarak sana mutlaka bir geri dönüşü olacaktır. Diğer bir deyişle evrene ne verirseniz, size dönecek şey de o’dur. Her ne istiyorsanız onu somutlaştırmalı ve uygulamaya çalışmalısınız. Örneğin, hayatınızda sevgi istiyorsanız, canlıları sevmelisiniz.
Üretim yasası
Üretim yasasına göre, hayatta yaşadıklarımız sadece bizim başımıza gelmez. Bir şeylerin olmasını, gerçekleşmesini sağlamak için oturup beklememek, harekete geçmemiz ve bu uğurda bir şeyler feda etmemiz gerekir. Kendimize veya çevremize bir şeyler katmamız gerekir. Tüm bunlar evrenin bir parçasıdır.
Alçak gönüllülük yasası
Alçak gönüllülük yasasına göre, iyi ya da kötü yaşadığınız şeylerin aslında geçmiş yaşamınızın sonucu olduğunu ve bunu kabul edecek kadar alçakgönüllü olmanız gerektiğini vurguluyor. Yani şöyle örnek vermek gerekirse: bir sınavdan düşük not almanızı sınavın yetersiz müfredatına bağlamak yerine aslında sizin tüm müfredata hâkim olamamanızdan yani yeterince ders çalışmamanızdan kaynaklandığını bilmeniz gerekir.
Gelişim yasası
Gelişim yasasına göre, eğer dünyayı iyi bir yer haline getirmek istiyorsanız önce siz iyi hareketlerde bulunmalısınız. Nereye giderseniz gidin, siz yine siz olacağınız için bu işe önce kendinizi değiştirerek, geliştirerek, iyileştirerek başlamalısınız. Bu durumda değiştiremediğiniz, etki edemediğiniz, müdahalede bulunamadığınız şeyleri nasıl kabullendiğiniz de önemlidir. Odak noktanız siz yani ‘ben’ olmalıdır, başka şeyleri ya da başkalarını kontrol edemeyeceğinizi öğrenmeniz gerekmektedir.
Sorumluluk yasası
Sorumluluk yasasına göre, hayatta başımıza gelen her şeyin sebebi biziz, bunu dışarıda aramaktan vazgeçmeliyiz. Yani ortada bir yanlış varsa onu kendimizde aramalıyız. İster pozitif ister negatif olsun bütünüyle bize aittir. Bir başka deyişle ‘sen yaptığın seçimlerin ürünüsün’ adamım.
Bağlantı yasası
Bağlantı yasasına göre, her ne yaşıyorsanız yaşayın hepsi birbiriyle bağlantılıdır. Dün, bugün belki yarın hepsi birbirine bağlıdır ve saat gibi işler. Bugün neye benzediğiniz dün yediğiniz hurmalara bağlıdır. O yüzden bugün her ne yapıyorsan onun sonucu yarın ne olacağını belirleyecektir, dikkatli ve özverili olmalıyız.
Odak yasası
Odak yasasına göre, birden fazla şeye odaklanmanız sizi güçten düşürebilir, yavaşlatabilir. Bu durum sizde hayal kırıklığına, depresifliğe yol açabilir. Bu sebeple birden fazla şeye odaklanmak yerine her seferinde bir şeye odaklanarak o işi başarıyla yerine getirmelisiniz. Kısaca eften püften şeylere odaklanmak yerine onları kapsayan daha büyük bir şeye odaklanmalısın.
Cömertlik ve sıcakkanlılık yasası
Cömertlik ve sıcakkanlılık yasasına göre, inandığınız şeylere değer vermeli ve onları kucaklamalısınız. İnançlarınız daha derinden yaşamalı ve bunları onunla ilgili eylemlere dökmelisiniz. Mesela barışçıl bir dünyada yaşamayı hedefliyorsanız, çevrenizdekilere barışçıl bir şekilde yaklaşmalı ve onları da buna davet etmelisiniz.
Şimdi ve Burada yasası
Şimdi ve burada yasasına göre, huzurunuzu sağlamak için şu an yaşadıklarınıza dikkat etmelisiniz. Geçmişinizdeki olumsuz, negatif düşünce ve eylemleri geçmişte bırakıp şimdi doğru olana yönelmelisiniz. Geçmişte yaşadığınız şeyler geçmişte kaldı ve gelecekte yaşayacağınız şeyler için düşünüp kafa yormak da anlamsız, tüm bunlar anlık yaşantıyı bozar.
Değişim yasası
Bu ilkeye göre, siz geçmişinizden ders çıkarana ve bu geçmişi değiştirmeye adım atana kadar geçmişiniz tekrar etmeye devam edecektir. Geçmişinizdeki kalıplardan kurtulun, geçmişteki halinizden daha iyi bir hale gelin.
Sabır ve ödül yasası
Sabır ve ödül yasasına göre, dün sağlıklı beslenip bugün sağlıksız beslenmenin insana hiçbir faydası yoktur. Bir gün düzgün yaşayıp ertesi gün sabote etmeniz anlamsız. Hedeflerinizde tutarlı olmazsanız meyvelerini yiyemezsiniz. Doğru vakitte doğru aksiyonlar almalısınız.
Anlam ve ilham yasası
Evet geldik son yasaya, belki de en önemlisine, herkesin kendine ait bir rolü var bu hayatta, hepimizin bu evrene katması gereken şeyler var. Bazen yaptığımız şeyler bize küçük gelse de aslında başkaları için büyük sonuçlar doğurabilir. Bu büyük evren çerçevesinde nerede yer alıyorsunuz?