Türklerin, Amerika’ya göç ettikten sonra alışamamalarının sebebi olan 12 kültür şoku!
Son yıllarda ülkemizden Amerika’ya büyük bir göç var. Bir Onedio yazarı Türkilerin, Amerika’ya gittiklerinde yaşadıkları kültür şokunu derlemiş. İnsanlar bu hayaller ülkesine taşındıktan sonra bazı konularda mutlaka şaşkınlık yaşıyor. Özellikle Türkler için kültür şoku olabilecek bazı şeyler…
1. Herkesin sabırlı bir şekilde sıra beklemesi alışkın olmayanları hayrete düşürüyor.
Amerika’da kolay kolay kimse sıraya kaynak yapmaya, öne geçmeye çalışmıyor. Otobüs durduğu zaman en ön sıradan başlayarak herkes sırayla iniyor. Bu tür şeylere alışkın olmayan Türkler şaşırıyor haliyle.
2. Yiyecek porsiyonları biraz büyük, gerçekten.
2.5 kilo kraker veya cips almaz mıydınız? Bidonla satılan çikolatalı sütler, restoranlarda gelen devasa tabaklar kilo almamaya çalışan biri için epey zorlayıcı.
3. Fırın tepsisi veya kabı gibi şeylerin nadir olması evde yemek yapmama alışkanlığının bir sonucu.
Fırın yemeklerinde tek kullanımlık alüminyum folyo kaplar kullanılıyor. Elbette tepsi veya cam fırın kabı satışı mevcut ancak kolay bulunmuyor. Tepsiler genellikle kurabiye için tasarlanıyor.
4. En basit durumdan en üst düzeye kadar kontrol mekanizması zayıfken ceza mekanizması çok yüksek.
Şöyle anlatalım; bazı tren ve otobüs seferlerinde bilet kontrolü yapılmıyor; şirketler incelenirken geniş kapsamlı denetimler yapılmıyor. Ancak bu durum toplumda rahatlık sağlamıyor, arada ani kontroller yapılıyor ve kurallara uymayan kişiler ağır şekilde cezalandırılıyor. Bu nedenle kimse risk almamaya çalışıyor ve her şey düzgün ilerliyor.
5. Yabancıların birbirine laf atması, iltifat etmesi veya konuşmaya başlaması çok normal.
Türklere bu durum başta biraz tuhaf gelse de insanlar iyi niyetli bir şekilde de laf atıyor, iltifat ediyor ve konuşma başlatıyor. Sadece karşı cins de değil, hemcinsler de birbiriyle konuşmak için ilk adımı atmaktan çekinmiyor.
6. İnsanların hiçbir konuda birbirini yargılamadığı bir gerçek.
Belki içlerinde durum farklıdır ancak kimse kimseyi yargılamaz. Okul yıllarında zorbalıkta neredeyse birinci olan bir ülkede yetişkin insanların büyük bölümü açık fikirlidir. Dünyanın en saçma giysisini giyebilir, 50 yaşından sonra kariyer değiştirebilir, 6 kez evlenebilirsiniz. Yasa dışı ve zararlı bir şey yapmadıkça kimse sizi yargılamaz.
7. Bahşiş konusu bilinse de alışmak kolay değil.
Amerika’da bahşiş vermek zorunlu. Elbette hiç vermeme seçeneği var; ancak herkes düzenli ödediği ve pek çok restoran hesaba dahil ettiği, miktarı önerdiği için bu bir kural haline gelmiş. Sadece restoran değil; hizmet sektöründeki neredeyse herkese bahşiş vermek bir kültür ve genellikle ödenen ücretin %10’una tekabül ediyor.
8. Vergi sistemi de oldukça kafa karıştırıcı.
Raflardaki ürünlerin fiyatları vergi dahil edilmeden yazılır. Her eyalette vergi oranı farklı olduğu için vergi kasada eklenir. Bu durum son fiyatı etikette görmeye alışkın olanlara ilginç geliyor. Devlete yapılan gelir ödemeleri de benzer bir sisteme sahip, kişiler maaşlarını vergi dahil brüt halde alır ve ödemeyi kendileri yaparlar.
9. Maaşlar yıllık hesaplanır, iki haftalık ödenir.
Bizde hesaplama da, ödeme de aylık olduğu için birisine maaşı aylık olarak söylenir. Amerika’da ise maaş yıllık olarak belirlenir ve çoğunlukla 15 günde bir yapılan ödemelerle alınır. Birine aylık maaşını sorarsanız bu tuhaf karşılanacaktır.
10. Tüm ölçü birimleri, hatta takvim bile dünyanın geri kalanından farklı.
Uzunluk, ağırlık, sıcaklık; tüm ölçü birimlerini değiştirip bu yeni sistemi öğrenmek gerekiyor. Tarih yazarken de örneğin 30 Ocak 30/01 yerine 1/30 olarak yazılıyor.
11. Büyük şehirlerde çamaşırhane bir kültür ve herkes çamaşırını burada yıkıyor.
Evlerde çamaşır makinesi olmayan şehirlerde ya binalarda, ya da evlerin yakınlarında çamaşırhaneler bulunuyor. Çamaşır yıkamak ücretli ve zahmetli bir iş. Ayrıca genç yaşlı, çoluk çocuk, kadın erkek herkes kendi çamaşırını yıkıyor ve katlıyor; bu konuda iş bölümü çok önemli.
12. Yemek kültürü bizden oldukça farklı.
Amerikalılar sadece pizza, hamburgerle beslenmiyor. Ancak yemekler bizimkinden bir hayli farklı. Fasulye, bezelye, brokoli gibi sebzeler sadece haşlanıyor örneğin. Yoğurt, tatlı olarak tüketiliyor. Bunun gibi pek çok farklılık var.
Peki siz olsanız, Amerika’ya göç etseniz, bu kültür şoklarından siz nasıl etkilenirdiniz. Amerika’ya göç zor ancak her güzelliğin bir zorluğu vardır!