Motorin, benzinden daha ucuzken nasıl daha pahalı hale geldi?
Ülkemizde uzun süre benzinden daha ucuza satılan dizel yakıt (motorin) neden artık benzinden daha pahalı?
Motorinin benzinden pahalı olması arz-talep dengesinden kaynaklıdır ve avrupa genelinde de durum böyledir.
Ham petrolü işlediğinizde belli miktarda benzin ve belli miktarda dizel elde edersiniz. Son 20 yılda dizel motor teknolojisindeki gelişmeler sebebiyle ülkemizde ve dünyada insanlar dizel arabalara yöneldi. Bunun sonucunda türkiye’de ve avrupa genelinde dizel yakıt tüketimi arttı, benzin tüketimi azaldı. İş o noktaya geldi ki, Türkiye’deki ve Avrupa’daki rafineriler ülkenin dizel ihtiyacına göre çalışacak olsa benzin fazlasını ne yapacaklarını düşünür oldu.
Motorin her dönem benzine göre daha pahalı ve maliyetli bir yakıttı ancak ağırlıklı kullanımı tarım ve lojistikte olduğu için devletler tarafından daha az vergi alınarak sübvanse edilirdi. Bugün Türkiye’deki binek araçların da çoğu 2008-2012 arası dünyanın en pahalı akaryakıtını kullandığımız dönemde edindiğimiz alışkanlıktan ötürü dizel motora sahip. Benzinli araç yok denecek kadar azaldı.
Devletin de son dönemde akaryakıttan aldığı vergi iyice erimiş olduğu ve akaryakıt fiyatlarının en büyük kısmını artan petrol fiyatları nedeniyle rafineri çıkış maliyeti oluşturduğu için motorin, benzinden daha pahalı hale geldi.
Özetle; ülkemiz ve avrupa’nın geneli, dizel yakıt ihtiyacının bir bölümünü ithalatla karşılıyor ve benzin ihraç ediyor. Kıt olan malın fiyatı, daha hızlı ve daha fazla artıyor.