Tarihte ilk kez özel bir şirket uzaya insan gönderecek! 27 Mayıs 2020 de Neler Olacak?
27 Mayıs 2020’de ilk kez özel bir şirket tarafından uzaya iki insan taşınacak. Bugüne kadar 3 ülkeye ilişkin 8 vasıta insanları uzaya götürdü (Amerika’nin Mercury, Gemini, Apollo, Space Shuttle araçları; Rusya’nın Vostok, Voskhod, Soyuz araçları; ve Çin’in Shenzhou uzay aracı). Listeye şimdi de Dragon kapsülü ekleniyor. SpaceX uzaya insan götürmüş olan ilk hususi şirket olma ünvanını kazanıyor. Bir başka deyişle astronot taksiciliği başlıyor 🙂
Şaka değil, gerçekten Dragon yani ejderha kapsülüne “astronot taksi” lakabı verilmiş. Gerek bu aracın ve gerekse bu uzay görevinin tüm aşamaları öyle entresan tasarım özelliklerine sahip ki bana göre uzay çağında yeni bir döneme geçildiğinin en mühim işaretleri bunlar. 2001 uzay macerası benzer biçimde bilim kurgu filmlerindeki estetiğin gerçeğe dönüştüğü günlerdeyiz.
Geri sayımı burada durdurup bu fırlatmayı diğerlerinden ayıran 7 tasarım farklılığına bir göz atalım.
1. Ulaşım
Öncelikle astronotları fırlatma rampasına götüren konvoya bakalım. Geleneksel olarak burada “astronot aktarma van” denilen bir araç kullanılır. Bildiğin servis aracı benzer biçimde bir şey bu. Bu kez kullanılacak vasıta Tesla Model X. Falcon 9 roketine gidecek olan astronotları 14 km’lik yolda bir Model X taşıyacak. SpaceX – Model X. Adeta bütün markalama emek harcaması bugünleri düşünerek yapılmış gibi.
2. Logo
Falcon 9 roketinin üstünde elbet SpaceX logosu var. Fakat bu uçuşu onlara yaptıran doğrusu finanse eden kuruluş NASA olduğundan onların da logosunun bulunması gerekiyor. Bir tasarımcı olarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim: köfte adı verilen bu amblem, tasarım okullarında “bir logo iyi mi tasarlanmamalı” konusunda ders olarak okutulmalı. Bu kadar mı kötü bir logo tasarımı yapılır? Bir de 70’li yıllarda kullandıkları logoya bir bakın. Solucan adı verilen bu logo tam tersine bence bugüne kadar bir marka için yapılma en kuvvetli tasarımlardan biri. Tamamen geleceği andırıyor ama on yıllardır kullanılmıyor… idi… Bu fırlatmada aniden geri geldi. Falcon 9 roketinin üzerinde eski olmasına rağmen şimdikinden fazlaca daha yenilikçi bu logo olacak.
3. Kıyafet
Model X ile rampaya ulaşan atronotların giysilerine ne demeli? Bunların tasarımı da özel olarak SpaceX tarafınca yaptırıldı. Ve amaçları gerçekten de astronotları daha havalı göstermek. Bunun için Hollywood’da Batman, Wonder Woman, Wolverine, Black Panther gibi filmlerin kostüm tasarımcısıyla çalışmışlar. NASA’nın, Boeing’in ya da Rus Uzay Ajansı’nın yapmış olduğu ilginç tasarımlardan oldukça değişik. O yüzden eskiden olduğu benzer biçimde kırmızı tulumlar giymiş astronotlar şeklinde değil de az sonra kırmızı halıda yürüyecek aktörler gibi duruyorlar.
4. Yol
Aslında astronotların da üzerinde yürümüş olduğu bir çeşit kırmızı halı var: mürettebat erişim kolu. Normalde inşaatlarda kullanılan iskelelere benzeyen bir yapı bu. Geçen yıl NASA’nın Kennedy Uzay Üssü’ne gittiğimde SpaceX’in kullandığı tarihi fırlatma rampasında bundan fazlaca daha değişik yeni bir yapı görmüştüm. İşte o da tam olarak haftaya gerçekleşecek bu görev için tasarlanmış yeni mürettebat kolu. Astronotların uzaya gitmeden ilkin dünyada yürüdükleri son 25 metre. Sembolik önemi olan böyle bir yolun tasarımı da değişmiş.
5. Kapsül
En önemli değişikliklerden biri Dragon kapsülünün tasarımı. Koltuklarından renklerine ve yerleşimine kadar Tesla araçlarının iç tasarım estetiğinin ipuçlarını taşıyor. 4 metre çapında ve 8 metre yüksekliğindeki bu araç tıpkı bir Model X gibi 7 kişilik kapasiteye sahip. Alt tarafında 37 metreküplük bir bagajı var. İlk insanlı uçuşunda ancak 2 kişiyi götürecek ama daha sonraki görevlerde bu sayının artması bekleniyor.
6. Kontrol
Tesla araçlarının en önemli özelliklerinden biri geleneksel araba kontrollerini kaldırıp yerine dokunmatik bir ekran yerleştirmekti. Aynı şeyi Dragon kapsülünde de yapmışlar. Astronotların önünde üç tane monitör var. Bunlarda ne gördüklerini ve nasıl test edeceklerini videonun başında göstermiştim. Aslında tekrar Tesla’larda olduğu gibi bunlarda da hemen her şey otonom olarak gerçekleşecek. Astronotlar gerekirse manuel kontrole geçecek. Diğer kargo görevlerinde gönderilen kapsüller ISS’teki robotik kol sayeinde kenetleniyordu. İlk kez olarak Dragon uzay aracı, kenetleme işlemini kendisi yapacak. Bir aksilik olursa içindeki astronotlar manuel olarak kenetlemeyi gerçekleştirecek.
7. Fırlatma
Geri sayımın arkasından Falcon 9 roketleri ateşlenecek. Kalkıştan 2,5 dakika sonra ilk hiyerarşi tamamlanarak booster ayrılacak ve dünyaya geri dönecek. 6 dakika sonra ikinci sıradüzen tamamlanacak ve mürettebatı taşıyan Dragon kapsülü uzayda tek başına ilerlemeye başlayacak. Bir dizi duyarlı manevralarla yörüngede yavaş yavaş ilerleyip yükselmeye başlayacak. 19 saatlik bir yolculuğun arkasından ISS’e kenetlenecek. Nisan ayından beri orada olan biri Amerikalı ikisi Rus astronot ve kozmonotlar kapıyı açarak gelen misafirlerini karşılayacak.
Fırlatılacak iki astronotun ne kadar uzayda kalacağına hemen hemen karar verilmedi. Normalde 6 aylık görevler için gönderiliyor. Ancak bu uçuş bir demo olarak ilk kere yapıldığından 1 ila 4 ay içinde bir müddet boyunca orada kalmaları bekleniyor. Giden iki astronottan biri uzaya Amerika’dan fırlatılan son şahıs. Bunun da simgesel bir anlamı var. 2011 yılındaki son uzay mekiği görevinden bu yana Amerikalı astronotları Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatılan Rus Soyuz aracı uzaya taşıyordu, şahıs başı 80 milyon dolarlık bir bilet fiyatı karşılığında. 9 sene sonrasında ilk kez Amerika astronotlarını kendi topraklarından fırlatacak ama bunu da yine kendisi değil ihale ettiği hususi bir şirkete yaptırmış olacak. İşte bütün bu özellikleri nedeniyle bu fırlatmanın insanlığın feza macerasında yeni bir döneme geçildiğini gösterdiğini düşünüyorum. Bugüne kadar devletlerin tekelinde olan uzayın artık özel girişimcilere de açıldığı bir yeni dönem olacak bu. Tasarımlarla beraber pek çok şeyin değiştiğine, hızlandığına, fonkisyonun yanında formun da önem kazandığına tanık olacağız.
Artık kartallar değil ejderhalar yüksekten uçacak…
27 Mayıs TSİ 23:33’te gerçekleşecek bu tarihi fırlatmanın olduğu gün bizlerde 21.00 sularında canlı yayında olacağız. Bu konuyla ilgili düşünce ve görüşlerimizi anlık olarak sizinle paylaşabilir, birazda eğlenebiliriz. Yayın yapacağımız platformu ve detaylarını sosyal medya hesaplarımızdan aktaracağız.
Bizi takip edin.